بعد از 300 هزار سال:
میانگین دما به 3000 درجه کاهش یافته است (برابر با 5000 درجه فارنهایت). الکترونها قادر به ماندن در مدار هسته هستند . اتمهای هیدروژن و هلیوم سر انجام سوخت ستارگان را به وجود می آورند.

بعد از یک ملیون سال:
تا این زمان کیهان کدر و مات بوده است وغیر قابل رویت و این به دلیل فزونی الکترونهای رها شده است هنگامی که بیشتر الکترونها در مدار هسته قرار میگیرند کیهان شفافتر شده و دیدن آنسوی کیهان ممکن می شود . زمان زیادی طول خواهد کشید تا کسی برای دیدن در پیرامون باشد......

نزدیک شدن به یک میلیارد سال
در این زمان کیهان که هنوز در مراحل اولیه گسترش است از ابرهای غول پیکر هیدروژن و هلیوم که به طور نا برابری در فضا هستند تشکیل شده است .اما رخداد شگرفی در شرف وقوع است. چیزی بهت انگیز و با عظمت در هر دو پیچیدگی و سادگیش....
000 400 سال بعد از انفجار بزرگ کیهان شفاف می شود. ذرات بوجود امده از انفجار بزرگ ( الکترون پروتون و نوترون ) با همدیگر ترکیب شده و اتمها را بوجود می اورند ( بیشتر هیدروژن و مقداری هلیوم و مقدار کمتری لتیوم ).

به این دلیل که اتمها از نظر بار خنثی می باشند ( بر خلاف الکترون که بار منفی و پروتون که بار مثبت دارد) انها در حرکت ذرات نور ( فو تونها ) که حالا می تواند مسافت طولانی را طی کند دخالت نمی کنند. امروزه اولین فوتونها از ان زمان را هنوز می توان به عنوان ارتعاشات امواج ریز کیهانی مشاهده نمود.

چند بیلیون سال بعد:

به وجود امدن خوشه های کهکشانی:
نوسانات کوانتوم بسیار کوچک و مادون اتمی در.00000000000000000000000000000001 ثانیه به وجود امده در انفجار بزرگ باعث به وجود آوردم امواجی ناهموارمی شود که با انبساط کیهان بزرگتر می شود. این امواج ناهموار به طور تخمینی کوچکترین انها جرمی برابر با 500 ترلیون خورشید را دارا بود. این امواج ناهموار منشاء خوشه های کهکشانی هستند که ما امروزه می بینیم.

تاریخ پیدایش جهان

تئوری بیگ بنگ(مهبانگ) برجسته ترین تئوری علمی است که تاکنون در مورد پیدایش جهان ارائه شده است. به طور تخمینی انفجار بزرگ در حدود 15 میلیارد سال گذشته رخ داد. با اینکه بشر سالیان سال است که در جستجوی درک پیداش جهان است اما تنها در طی 50 سال گذشته توانسته است که به پاسخ برخی از سوالات در باره پیدایش جهان و عالم گیتی دست یابد.

در طول این سالیان تمدنهای مختلف با به وجود اوردن گونه های مختلف کیهان شناسی سعی بر ان داشته اند که فلسفه هستی و پدیده های که در طبیعت و اسمان تاریک رخ میدهد را روشن سازند. به طور قابل ملاحظه بعضی از عقاید مطرح شده از بعضی جهات به واقعیات نزدیک بودهاند.

نظریه انفجار بزرگ در ابتدا توسط کشیش بلژیکی به نام Georgs Lemaitre در سال1927 بیان شد.فرضیه او بعد از مشاهده ی تغییر red shift (خطوط طیف قرمز که برای اندازه گیری فاصله ستارگان از زمین به کار میرود) در سحابی های دور دست ( توده های عظیم گازی) توسط ستاره شناسان ،به عنوان مدل مبنی بر فرضیه ی نسبیت برای جهان مطرح شد. اما فرضیه بیگ بنگ زمانی قاطعانه مورد تایید قرار گرفت که این تشعشعات در سال 1964 توسط Arno Penzias وRobert Wilson کشف شد. که بعدها این 2 نفربه علت همین کشف خود برنده جایزه نوبل شدند.

به طور تخمینی 15 بیلیون سال پیش تمامی مواد و همچنین فضا در یک حجم کوچک و بسیار داغ فشرده شدند
ودر کمتر از یک ثانیه شروع به انبساط کردند که همچنان ادامه دارد.

قبل از انفجار بزرگ چه اتفاقی افتاد؟ تا به حال کسی جواب این سوال را نمی داند اما نظریات گوناگونی در این باره وجود دارد.به عقیده برخی لکه اولیه به وسیله نوسانات کوانتوم در خلاء به وجود امد برخی دیگر بر این باورند که لکه اولیه در اثر اتفاقاتی که در کیهانی دیگر روی داده به وجود امده.عده ای دیگر بر این باورند که کیهان خودش را در طول تریلیونها سال بازسازی می کند و هر بار که دو تا از ابعاد با هم برخورد می کنند انفجار بزرگ رخ می دهد و البته نظریات دیگری هم وجود دارد.

سعی ما در اینجا این است که تا جایی که علم امروزی قادر به ان است وقایعی را که منجر به پیدایش هستی شد توضیح بدهیم.

اولین 3 دقیقه
در ثانیه 0 : در حال حاضر قبل از انفجار بزرگ کیهان خیلی داغ و غلیظ است. قوانین فیزیک هنوز قابل کاربرد نیستند. در لحظه ایجاد حداقل 10 بعد برای شکل دادن به کیهان به وجود می ایند. از این ابعاد تنها 4 بعد به وجود خود ادامه می دهند که ما انها را می شناسیم: 3 تا از ابعاد فضا و یک بعد زمان.

در نتیجه روی دادن انفجار بزرگ فضا منبسط شده و سپس خنک می گردد در این حین نطفه حوادث مهم بسته می شود که به اختصار انها را مرور می کنیم....

ثانیه : 0.0000000000000000000000000000000000000000001 (10-43)
گرانش یا جاذبه که یکی از 4 نیروی بنیادیست پدیدار می گردد.

ثانیه : 0.0000000000000000000000000000000001 (10-34)
ماده تشکیل می شود قطعات ساختاری مانند ذرات کوارک لپتون فوتون و نوترون به کیهان سرازیر می شوند. قابل یاد اوریست که در این لحظه کیهان به اندازه یک هندوانه می باشد.

ثانیه : 0.000006 (10-6)
کوارک ها به همدیگر می پیوندند در نتیجه پروتون و نوترون به وجود می ایند. پروتون و نوترون که هر کدام از 3 کوارک تشکیل شده اند ذرات اصلی در هسته تمامی اتمها می باشند.


در دقیقه 3: در ابتدا به دلیلی که هنوز هم برای دانشمندان معلوم نیست یک الکترون به وجود آمد این الکترون با جذب انرژی با یک الکترون دیگر ترکیب شد و یک پروتون به وجود آورد این الکترون و پروتون با هم دیگر سایر اجزای اتم از قبیل پوزیترون میون و ... را پدید آوردند و بدین ترتیب اولین عنصر ( هیدروژن) تشکیل شد.

هیدروژن های تشکیل شده با پدیده های هم جوشی باعث به وجود آمدن عناصر سنگین تر از قبیل هلیم و لیتیم (که سبکترین عناصر می باشند) شدند. از با هم بودن این عناصر جرمی تشکیل شد که به تدریج با آزاد کردن انرژی به اجرام کوچک تر تجزیه میشد ( این فرآیندها چند صد میلیارد سال طول کشیده است) اما یکی از این اجرام بسیار سنگین به علت فراوانی انرژری درونی حاصل از هم جوشی و شکافت هسته ای به یک باره منفجر شد و اجزای کوچک تری با ثبات اتمی بیشتر نسبت به جرم اولیه پدید آمدند.

امسال چه خبر؟

بارش شهابي برساووشي 27 تير هر سال همزمان با برخورد زمين با توده ذرات فعال مي شود و تعداد شهابهاي آن به تدريج افزايش مي يابد تا در حوالي 22 مرداد به اوج خود مي رسد. در اين هنگام زير آسمان تاريك مي توان شاهد 60-40 شهاب در ساعت بود.پس از آن تعداد شهابها به تدريج كاهش مي يابد تا اينكه در 3 شهريور با خروج زمين فعاليت آن به پايان مي رسد. در سال گذشته مطابق پيش بيني افزايش قابل توجهي در تعداد شهابهاي برساووشي رخ داد. امسال نور ماه مزاحم رصد نخواهد بود. زمان اوج اصلي بارش روز 21 مرداد ساعت 23 به وقت رسمي ايران پيش بيني شده است. كه رصدگران ايراني شانس خوبي براي مشاهده آن خواهند داشت. در اين زمان ماه در افق غرب در حال غروب است و كانون بارش در افق شمال شرق طلوع كرده است.بررسي داده هاي رصدي سالهاي 99-1997 نشان مي دهد كه ممكن است بيشينه ديگري در طول خورشيدي 140.4 (22 مرداد ساعت 7 صبح) رخ دهد.

علاوه بر اين Mikiya Sato از ژاپن وضعيت توده ذرات به جا مانده از دنباله دار سويفت-تاتل را در سالهاي مختلف بررسي كرده است. نتايج او نشان مي دهد كه توده ذرات 1479 در فاصله بسيار نزديكي از مدار زمين قرار دارد.زمين در ساعت UT 9 روز 21 مرداد با آن برخورد مي كند اما به دليل چگالي كم ذرات آن ،افزاشي فعاليت جندان قابل توجه نخواهد بود.

Vaubaillon J.(از مركزIMCCE فرانسه) نتيجه متفاوتي به دست آورده است. محاسبات او نشان مي دهد كه اوج در UT 3:54 روز 21 مرداد رخ مي دهد.

موقعيت توده ذرات مطابق محاسبات Sato

تاريخچه

بارش شهابي برساووشي يكي از معروفترين بارش هاي شهابي ساليانه است كه در2 2-21 مرداد به اوج فعاليت خود مي رسد. شايد به جرات بتوان گفت كه بارش شهابي برساووشي، يكي از شورانگيزترين فستيوالهاي ساليانه نجومي باشد كه در شب هاي گرم تابستان منجمان آماتور را گردهم مي آورد. نخستين گزارشات رصد اين بارش به بيش از 2000 سال پيش بر مي گردد كه در شرق دور(چين،ژاپن و ...) ثبت شده است. دنباله دار منشاء بارش برساووشي دنباله دار سويفت-تاتل است كه در سال 1862 توسط لوييس سويفت از نيويورك و هورس تاتل از رصدخانه هاروارد كشف شد. چند سال پس از كشف اين دنباله دار بود كه «شياپارلي» با كمك محاسباتش نشان داد كه دنباله دار سويفت-تاتل منشاء بارش شهابي است. اين اولين بار بود كه ارتباط بارش شهابي و دنباله دار به اثبات مي رسيد. افزايش فعاليت بارش برساووشي در سالهاي 63-1861 تاييد كننده اين مطلب بود. دوره تناوب دنباله دار سويفت-تاتل حدود 130 سال است و آخرين بار در اوايل ده 1990 به حضيض خود رسيد و در سالهاي 1992و 1991 سرعت ساعتي سمت الراسي(ZHR) آن به بيش از 200 رسيد. اما در سالهاي بعد بارش برساووشي به فعاليت معمول خود ادامه داد تا اينكه همانطور كه انتظار مي رفت در سال گذشته در سال گذشته ZHR اين بارش به 200 رسيد.

مقدمه

وقتي ذرات گرد وغباري كه در فضاي بين سيارات قرار دارند وارد جو زمين مي شوند در اثر سرعت بالا و اصطكاك شديد به وجود آمده مي سوزند و به صورت شهاب ديده مي شوند. در آسماني صاف و تاريك ممكن است در هر ساعت چند شهاب مشاهده كنيد كه در نقاط مختلف آسمان ظاهر و به سرعت محو مي شوند. اما در شبهاي خاصي از سال تعداد شهابها به يكباره زياد مي شود كه به اين پديده «بارش شهابي» گفته مي شود. بارش هاي شهابي در اثر ورود توده اي از ذرات به جو زمين به وجود مي آيند. اين ذرات با سرعت هاي زياد(چند ده كيلومتر در ثانيه) و تقريبا" به طور موازي وارد جو مي شوند. در نتيجه از ديد ناظر زميني به نظر مي آيد كه همه شهابها از يك نقطه آسمان خارج مي شوند كه به اين نقطه كانون بارش گفته مي شود.

كانون بارش در هر صورت فلكي باشد، بارش شهابي به نام آن خوانده مي شود. منشاء بسياري از بارش هاي شهابي، دنباله دارها هستند. اين صخره هاي يخي با حركت خود ذرات ريزي به جا مي گذارند. با نزديك شدن دنباله دار به خورشيد تعداد ذرات به جا مانده افزايش مي يابد. بنابراين مدار دنباله دار مملو از ذراتي مي شود كه با همان سرعت دنباله دار و تقريبا" در همان مدار به دور خورشيد گردش مي كنند. به دليل حركت متناوب زمين به دور خورشيد ، سياره ما در زمان مشخصي از سال به نزديكي مدار دنباله دار مي رسد و با برخورد به اين ذرات بارش شهابي رخ مي دهد.

تابش هاي هسته اي غير مستقيم :

اين اثر از انفجار بمب هاي هسته اي نوع شكافتي از واپاشي محصولات راديواكتيو شكافت حاصل مي شوند در اين اثر محصولات راديو اكتيو با عمر طولاني شكافت تبخير شده و به صورت بارش هاي راديواكتيو به روي زمين مي ريزند ممكن است جمعيت هايي كه دهها يا صد ها كيلو متر دورتر از محل انفجار واقع هستندتحت تاثير اين بارش ها قرار گيرند و دچار صدمات جبران ناپذيري شوند كه شايع ترين آنها سرطان استخوان است . بمب دومي كه در روز 9 اوت 1945 ناكازاكي را ويران ساخت از نوع بمب انفجار داخلي بود ، در اين طرح از بمب اتمي ماده شكافت پذير بر خلاف طرح تفنگي كه اورانيوم235 است پلوتونيوم 239 مي باشد ، در اين نوع بمب هسته اي انفجار ماده منفجره معمولي باعث تراكم قلب پلوتونيوم 239 شده و آن را به حالت ابر بحراني كه در آن واكنش مرگبار زنجيره اي شكافت آغاز مي شود مي رساند . يك چكاننده در مركز كره نوترون هاي لازم رابراي شروع واكنش زنجيره اي تامين مي كند .
هرچه بمب شكافتي در فاصله بيشتري از سطح زمين منفجر شود اثرات زيانبار ناشي از ايجاد موج انفجار و گوي آتشين آن افزايش مي يابد و تخريب در سطح وسيع تري رخ مي دهد اما اگر انفجار در فاصله كمتر از سطح زمين روي دهد قدرت تخريب در يك نقطه متمركز شده و آن مكان ويژه را با حداكثر توان ويران مي سازد .از اين نوع انفجار ها در نابود ساختن انبارها و تاسيسات زير زميني استفاده مي شود.گذشته از اين نسل دوم بمب هاي كشتار جمعي با نام سلاح هاي گرما هسته اي يا بمب هاي همجوشي كه تنها در اختيار كشورهاي آمريكا و روسيه مي باشد از قدرت تخريبي معادل 1000 برابر بمب هاي شكافتي برخوردار است . در جهاني كه هنوز ميليون ها نفر در فقر و گرسنگي به سر مي برند و كودكاني كه در اقصا نقاط جهان از سوء تغذيه و بيماري جان مي سپارند .

با زمانده انفجار اتمي ژاپن

در جهاني كه شرايط بد آب و هوايي روز به روز زندگي را بر اين كره خاكي سخت و سخت تر مي كند هستند كشورهايي كه با هزينه هاي چند ميليارد دلاري اقدام به ساخت سلاح هاي كشتار جمعي و يا توسعه انبارهاي استراتژيك خود مي كنند ،و اين در برهه اي از تاريخ بشر اتفاق مي افتد كه داعيه "حقوق بشر" گوش همگان را كر كرده است

تابش هسته اي مستقيم :

اين اثر كه ناشي از نوترون ها و پرتوهاي گاما است در فاصله يك كيلو متري از انفجار بمب هسته اي سوختگي هاي كشنده ايجاد مي كند كه بلافاصله باعث مرگ افرادي مي شود كه در تماس مستقم با پرتوهاي گاما و بارش نوترون ها ي پراكنده شده حاصل از انفجار قرار مي گيرند و افرادي كه در فاصله دورتر قرار دارند با دريافت دوز كمتر از اين تابش هاي مضر دچار سرطان خون و سرطان استخوان و نقص هاي ژنتيكي مي شوند .

تابش گرمايي:

در فاصله دو كيلو متري از محل انفجار شدت تابش گرمايي معادل انفجار 20000 تن تي.ان.تي است كه در زمان كمتر از دو ثانيه فاصله دو كيلو متري از محل انفجار را طي مي كند و موجب آتش سوزي هاي شديد در ساختمان هاي اطراف مي شود همين اثر از انفجار بمب اتمي پديده اي به نام طوفان آتش را ايجاد مي كند كه در آن گرماي آتش بادهايي سوزان با سرعت 80 تا 160 كيلو متر در ساعت را بوجود مي آورد. انفجار بمب اتمي در هيروشيما موج گرمايي ايجاد كرد كه حرارت آن به 4000 درجه سانتي گراد رسيد و ناحيه اي به شعاع 5/4 كيلو متر را فراگرفت بمب اتمي هيروشيما كه پسرك كوچك يا پسر كوچولو لقب داشت از نوع طرح تفنگي بود ،در اين بمب مقدار 10 كيلو گرم اورانيوم 235 خالص (به شدت غني شده) به كار گرفته شد،

هيروشيما بعد از انفجار

كه تاثيرات ويران ساز آن تنها ناشي از شكافت 10 درصد از اورانيوم آن بود يعني تنها يك كيلو گرم از ده كيلو گرم اورانيوم غني شده شده در اين بمب قبل از خارج شدن توده اورانيوم از حالت ابر بحراني با انجام واكنش زنجيره اي شكافت اتم هايش دچار واپاشي شد و 9 كيلو گرم اورانيوم ديگر در توليد انرژي اين انفجار شركت نكرد.

موج انفجار :

اين اثر از انفجار بمب هسته اي موجب افزايش ناگهاني فشار هوا و سپس كاهش آن مي شود كه در فاصله هزار متري از محل انفجار مقدار فشار هوا به 20000 تن مي رسد اين فشار مي تواند ساختمان هاي مستحكم آجري را ويران سازد و با فاصله گرفتن از محل انفجار تا شعاع دو كيلومتري ساختمان هاي با استحكام كمتر در اثر اين موج انفجار تخريب مي شوند و قطعات به جا مانده را با سرعت چند صد كيلو متر در ساعت به اطراف پرتاب مي كند.

تبعات انفجار يك بمب اتمي


اثرات انفجار يك بمب اتمي از نوع شكافت هسته اي را مي توان به چهار دسته تقسيم بندي كرد


1) موج انفجار

2) تابش گرمايي

3) تابش هسته اي مستقيم

4) تابش هسته اي غير مستقيم

*****************************

18 مرداد امسال مصادف با 9 اوت است سالروز انفجار مهيبي كه طي آن شهر ناكازاكي ژاپن به تلي از خاك تبديل شد .60 سال پيش يعني سال 1945 ميلادي ايالات متحده براي پايان دادن به جنگ جهاني دوم اقدام به فرو ريختن دو بمب اتمي بر فراز شهرهاي هيروشيما و ناكازاكي كرد كه تنها در كمتر از 10 ثانيه 14 هزار انسان بي دفاع در هيروشيما به خاك وخون كشيده شدند .بمب اتمي " پسرك كوچك" كه در هيروشيما در تاريخ 6 اوت 1945 منفجرشد جان 140هزار انسان يعني نيمي از اهالي اين شهر راگرفت و دومين بمب اتمي به نام " مرد چاق " كه سه روز بعد يعني 9 اوت در ناكازاكي رها شد پس از انفجار و ويراني اين شهر 70 هزار نفر كشته بر جاي گذاشت .بله، درست 60 سال پيش دراين ماه جهان فيزيك و دنياي سياست در يك راه مشترك گام بر داشتند و نتيجه اين رابطه شوم هرگز از يادها نمي رود كه چگونه انسان هاي بي گناه در موج ترسناك حاصل از انفجار بمبي كه معادل انفجار نزديك به 13 هزار تي.ان.تي انرژي داشت قرباني مي شوند و چند روز بعد بمبي با قدرت نزديك به 20 هزار تن تي.ان.تي شهري را در يك چشم به هم زدن باخاك يكسان مي كند.

شهر ويران شده بعد از انفجار بمب اتمي

با در نظر گرفتن نتايج زشت اين واقعه ضد انساني همچنان كشورهاي در گرداگرد جهان با صرف هزينه هاي هنگفت با استفاده از دانشمندان و مهندسان زيادي در حال ساخت يا آزمايش جنگ افزارهاي نيرومند هسته اي مي باشند كشورهايي مثل ايالات متحده با توجه به اين كه از سال 1990 آزمايش هاي هسته اي خود را متوقف كرد و همچنين در كم كردن تعداد تسليحات اتمي در زرادخانه هايش اقدام نموده است اما با اين حال هنوز هزاران كلاهك اتمي را در انبارهاي استراتژيك خود نگهداري مي كند كه امنيت جهاني را تهديد مي سازد. تنها در زرادخانه هاي آمريكا 1000 موشك بالستيك بين قاره اي مستقر در سطح زمين (اي سي بي ام ) كه نيمي از آنها شامل كلاهك هسته اي با قدرت تخريب معادل يك ونيم ميليون تن تي.ان.تي است و نيم ديگر شامل موشك هاي با كلاهك هاي سه تايي مستقلا هدف گيرنده (ام اي آر وي ) - 33 زير دريايي مجهز به 16 يا 24 موشك با 8 تا 10 كلاهك(ام اي آر وي ) با قدرت تخريبي معادل 100 تا 50 هزار تن تي.ان.تي و 332 بمب افكن بي 52 كه هركدام دست كم چهار كلاهك با اثر تخريبي معادل يك ميليون تن تي.ان.تي را حمل ميكند و حدودا 10000 كلاهك ديگر در گستره قدرت تخريبي 3537 ميليون تن تي.ان.تي است (آمار مربوط به سال 1988 ميلادي است )همچنين ميراث به جا مانده از فعاليت هسته اي شوروي سابق كه براي كشور روسيه به ارث مانده است شامل 7741 كلاهك اتمي است كه جمعا معادل 6618 ميليون تن تي.ان.تي قدرت تخريب دارد.جنگ افزارهاي اتمي همين دو كشور كافي است براي نابودي هر انسان معادل 2000 كيلو گرم تي.ان.تي اختصاص دهند ،ترسناك تر از آن كشور هايي است كه بطور فزاينده به تكنولوژي ساخت اين سلاح ها دست مي يابند و تعداد آنها از پنج كشور آمريكا – چين – فرانسه – روسيه و انگلستان اكنون به هشت و با در نظر گرفتن شواهدي به 9 كشور رسيده است كه شامل هند – پاكستان – اسرائيل و نهايتا كره شمالي است.
كوفي عنان در مراسمي كه به مناسبت سالروز بمباران اتمي هيروشيما بر پا شده بود گفت :

جهان از زمان بمباران هيروشيما پيشرفت چنداني در راه جلوگيري از گسترش جنگ افزارهاي هسته اي نكرده است و امروز همه ما " هيبا كوشا " هستيم ( هيبا كوشا در زبان ژاپني به معناي جان به در بردگان بمبارارن اتمي است )

همجوشي :

واكنش همجوشي، فرايندي است كه در طي آن دو(يا چند) هسته سبكتر باهم برخورد كرده و به هسته(هاي) سنگين تر تبديل مي شود. در اين واكنش جرم محصولات كمتر از جرم اوليه است، پس در طي اين فرايند مقداري جرم به انرژي تبديل مي شود. هسته ها داراي بار الكتريكي مثبت مي باشند پس در فرايند همجوشي بايد بر نيروي رانشي ميان هسته ها غلبه كرد، تا بتوانيم هسته ها را به يكديگر برخورد دهيم تا در اين برخورد هسته سنگين تر توليد شود. پس لازمه شرايط ايجاد فرايند همجوشي، فراهم كردن انرژي لازم براي برخورد كردن هسته ها به يكديگر مي باشد. به همين دليل فرايند همجوشي در دماهاي بسيار بسيار بالا رخ مي دهند. با آزاد شدن انرژي در فرايند همجوشي، اين مقدار انرژي، مي تواند شرايط لازم را براي ايجاد واكنش هاي همجوشي ديگر، فراهم كند. در فرايند همجوشي، كه دماي محيط بسيار بسيار بالاست ماده در حالت پلاسماست. نمونه بارز اين پديده، خورشيد مي باشد، كه دماي هسته آن به بيش از 20ميليون كلوين مي رسد.

پایان سفر

سفر ما به اعماق هسته و دیدار با ذرات زیر اتمی به پایان رسید و امیدوارم که نانو راهنمای خوبی برای شما در این سفر بوده باشد.

سوغاتی سفر

اطلاعاتی را که در این سفر کسب کرده اید به دیگران منتقل سازید.

طبق آنچه كه گقته شد، شكافت هسته اي مي توانند به سه طريق رخ دهند:

1) هسته اتم هاي سنگين طبق آنچه كه در بالا به آن اشاره كرديم فرو مي پاشند و به هسته هاي سبكتري تبديل مي گردند. اين فرايند همراه با واپاشي پرتوزايي مي باشد. مانند شكافت خود به خود اورانيم 235.

2) در برخي از هسته ها(مخصوصا هسته هاي سبك)، پروتون ها و نوترون ها به گونه اي در كنار يكديگر قرار مي گيرند كه نيروي هسته اي نمي تواند آن ها را در هسته نگاه دارد و در نتيجه هسته دچار دگرگوني مي شود.

3) اگر هسته را توسط ذراتي مانند پريتيم(پروتون)،دوتريم،آلفا، نوترون و يا حتي پرتو گاما بمباران كنيم، اگر انرژي اين ذرات در هنگام برخورد با هسته به اندازه كافي باشد، هسته دچار دگرگوني مي شود، كه در طي اين فرايند مقداري انرژي آزاد مي شود.

در پرتاب ذرات يوني مانند آلفا و پروتون كه داراي بار الكتريكي مثبت مي باشند، انرژي اين ذرات بايد به اندازه اي تا از يك طرف بتواند بر نيروي رانشي ميان خود و هسته غلبه كرده و به آن برخورد كند، و از طرف ديگر بتواند در برخورد با هسته، آن را بشكافاند.

در پرتاب نوترون، اگر انرژي نوترون پرتابي، كمتر از مقدار معين باشد، نوترون نمي تواند هسته را بشكافد و نوترون در هسته گيراندازي مي شود. با گيراندازي نوترون، تعداد نوترون هسته يكي بيشتر مي شود، و در نتيجه عدد جرمي اتم يكي افزايش مي يابد. از اين طريق ايزوتوپ هاي مختلف يك عنصر را در آزمايشگاه مي سازند. اما اگر انرژي جنبشي نوترون بيشتر از حد معين باشد، اين نوترون مي تواند هسته اتم را بشكافد و در نتيجه شكافت هسته اي رخ مي دهد. به اين نوترون هاي با انرژي جنبشي زياد، نوترون هاي حرارتي مي گويند. از نوترون هاي حرارتي در نيروگاه هاي اتمي و همچنين بمب اتمي استفاده مي كنند. پرتو گاما كه حامل انرژي است مي تواند با انرژي خود ذراتي را در درون هسته قرار دارند را به بيرون پرتاب كند.

در برخي ازاتم ها، هسته اتم، الكتروني را كه در سطح انرژي اول قرار دارد، جذب مي كند. اين الكترون در هسته گير انداخته مي شود. اين الكترون گير انداخته شده در هسته با پروتون، يك نوترون را ايجاد مي كنند. در نتيجه عدد اتمي يكي كم شده و عدد جرمي ثابت باقي مي ماند. كه به اين پديده گير اندازي الكترون مي گويند. گيراندازي الكترون همان اثر گسيل بتا مثبت را دارد. گير اندازي الكترون موقعي اتفاق مي افتد كه نسبت نوترون به پروتون يك نوكلئد پايدار، افزايش يابد. در طي اين فرايند چون جاي يك الكترون در سطح انرژي اول خالي باقي مي ماند، يك الكترون از سطح انرژي بالاتر به سطح انرژي اول منتقل مي شود، كه در اين انتقال، الكترون مقداري انرژي به صورت تابش گسيل مي كند كه اين پرتو تابشي در محدوده پرتو ايكس مي باشد. البته اين نوع نوكليدها تا كنون در طبيعت يافت نشده است و بلكه در آزمايشگاه ها توسط بشر ساخته شده است.

پرتو گاما، يكي از پرتو هاي گسيلي در واكنش هسته ايست. اين پرتو از جنس نور است. طول موج پرتو گاما از پرتو ايكس كوتاهتر است و اين نشان مي دهد كه انرژي پرتو گاما از پرتو ايكس بيشتر مي باشد. در طي واكنش هسته اي، هسته مقداري از انرژي آزاد شده در واكنش را دريافت مي كند و به سطح انرژي بالاتري مي رود. هسته در مدت زماني كمتر از 28- ^ 10 ثانيه به سطح انرژي پايدارتري مي رود كه در اين انتقال مقداري از انرژي دريافتي را به صورت تابشي گسيل مي كند. انرژي اين پرتو تابشي حتي از پرتو ايكس نيز بيشتر مي باشد، كه به اين پرتو گسيلي گاما مي گويند. پرتو گاما در تمام واكنش هاي هسته اي مشاهده شده است.